دریاچه شورابیل: دریاچه زیبای شورابیل یکی از قشنگترین و دیدنی ترین دریاچه های ایران است که در 2 کیلومتری جنوب شرقی اردبیل به طرف خلخال قرار گرفته. تالاب شورابیل در اواخر دوران سوم و اوایل دوران چهارم زمین شناسی شکل یافته و طی این مدت طولانی شرایط طبیعی و زیستی منحصر به فردی را کسب کرده است. دریاچه شورابیل درحریم شهری اردبیل قراردارد و شهرکهای کوثر . مهر . راه وترابری. دادگستری . ولیعصر و دانشگاههای محقق اردبیلی .پیام نور . علوم پزشکی و نمایشگاه بین المللی اردبیل درحاشیه این دریاچه قرارگرفته‌اند. به خاطر این ویژگی اش مورد توجه مردم و مسئولان شهر می باشد.دریاچه شورابیل ( مجتمع فرهنگی - تفریحی کوثر)این دریاچه دارای امکانات تفریحی، ورزشی و فرهنگی بسیاری است از جمله : اسکله قایقرانی، دو میدانی، دوچرخه سواری، باغ وحش، هتل های مجهز و زیبا، گنجینه تاریخ طبیعی، نمایشگاه بین‌المللی و بازارچه صنایع دستی، مجموعه شهر بازی، رستوران در وسط دریاچه و...که می تواند مورد استفاده گردشگران قرار گیرد.این مجموعه ،مجتمع تفریحی کوثر نامیده شده است.

جهت اقامت توریست خارجی ومیهمانان داخلی هتل شورابیل بادرجه بندی دوستاره تاپ درساحل شمالی دریاچه و مجتمع توریستی کوثر با درجه بندی سه ستاره تاپ و با امکانات چهل وشش واحد سوئیت ویلائی وسالن کنفرانس وسالن همایش ودوباب رستوران .کافی شاپ . کافی نت وسالن ورزشی درزمینی به وسعت ۲۶۱۲۵ متر مربع درساحل جنوبی دریاچه شورابیل ساخته شده‌است دریاچه شورابیل قبل از اینکه به مجتمع تفریحی تبدیل شودساکنان منطقه مخصوصا کسانیکه ناراحتی پوستی ودرد مفاصل داشتند از گل دریاچه به اعضای بدن خود می‌مالیدند وازگل آن به شهرهای دیگر نیز می‌بردندتا مصرف کنند. از زمانیکه آب شیرین به آب دریاچه اضافه شده دیگر خاصیت درمانی خود را از دست داده‌است . دریاچه شورابیل یکی از زیباترین دریاچه‌های داخلی است که در هیچکدام از کتابهای جغرافیای در باره آن گفته نشده‌است . دریاچه شورابیل در حال حاضر یکی از مکانهای تفریحی اردبیل به شمار می‌رود که در کنار آن شهربازی و فضای سبز زیبایی تاسیس گردیده‌است و مسافران زیادی از نقاط مختلف به این مکان می‌آیند.درکناراین مجموعه پروژه عطیم تجاری شوراسنتر قراردارد تاپذیرای میهمانان قراربگیرد

سالانه صدها هزار پرنده مهاجر با اولین نشانه‌های پاییز از شمال سرد به سوی جنوب گرم مهاجرت کرده و در دریاچه‌هاو تالاب‌های ایران زمستان گذرانی می‌کنند.بخش بزرگی از این پرندگان در مسیر مهاجرت خود وارد استان اردبیل شده و در زیستگاه‌های آن به‌صورت موقت مانده و یا تمام فصل سرد را سپری می‌کنند. فرود دهها هزار پرنده مهاجر در روزهای نیمه دوم آبان ماه هر سال، زیبایی این تالاب طبیعی را دو چندان می کند. پلیکان‌های خاکستری، اردک چشم طلایی، اردک تاجدار ، غاز خاکستری ، غاز، زنگوله‌بار، عروس، باقرقره، باکلان کوچک و لک لک سیاه از پرندگان مهاجر و از پرندگان بومی دراج ، قرقاول ، مرغابی ، خوتکا ، چنگر ، قو ، حواسیل ، آنقوت و کاکایی در فصول پاییز و زمستان در استان اردبیل مشاهده می‌شوند. پوشش گیاهی اطراف دریاچه نی و جگن است و جنگلکاری مصنوعی نیز انجام می شود.

علت نامگذاری این دریاچه، شوری بسیار زیاد آب آن بوده که امروزه با افزوده شدن آب شیرین از شوری آن کاسته شده، به طوریکه ماهی قزل آلای رنگین کمان(Oncorhynchus mykiss) در آن پرورش داده می شود. همچینین در سال 1387 شیلات منطقه تصمیم به پرورش انواع دیگری از ماهی نظیر اردک ماهی(Esox lucios)، ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) و نیز شاه میگو در این دریاچه گرفت.درسال 1371 تفریحگاه محدودی در حاشیه شورابیل ایجاد و بخشی از آب رودخانه بالخلو به این دریاچه هدایت شد. با هدایت آب رودخانه بالخلو وسعت این تالاب از 74 هکتار به 180 هکتار و حجم آب آن از 1/1 میلیون متر مکعب به 14 میلیون متر مکعب افزایش یافت و نمک ، املاح و لجن‌های آن به‌کلی از بین رفت.

دریاچه شورابیل پس از شهر گردشگری سرعین رتبه دوم پذیرش گردشگران در استان اردبیل را دارد.سالانه دهها هزار نفر گردشگر این استان از دریاچه طبیعی شورابیل اردبیل دیدن می‌کنند و در آینده نزدیک این دریاچه با توسعه امکانات تفریحی و فرهنگی و ایجاد جنگل مصنوعی اطراف، جاذبه های توریستی خود را افزایش خواهد داد. اکنون طرح مطالعاتی مجتمع تفریحی شورابیل در دست اجراست و به زودی در مساحت هفت هکتارحاشیه این دریاچه پارک مخصوص بانوان احداث می‌شود.

یخ زدگی، یکی از چالشهای شیرین کردن آب دریاچه:

در يك پديده نادر درياچه شورابيل اردبيل در زمستان سال 86 كاملا يخ بست. يخ بستن درياچه شورابيل اردبيل در حالي رخ داده كه به گفته كارشناسان تاكنون سابقه نداشته اين درياچه حتي در سردترين روزهاي زمستان هم دچار انجماد شده باشد. اما در پي برخي مداخلات غير زيست محيطي مسئولان استاني در نظام هيدرولو‍ژيك درياچه و تغيير اين اكوسيستم آب شور به اكوسيستم آب شيرين در سال هاي گذشته، ‌هم اكنون مي توان انتظار داشت كه يخ بستن سطح درياچه شورابيل از اين پس هر ساله تكرار شود. با يخ بستن آب سطح درياچه كه گفته مي شود به دليل برودت هوا و بارش برف رخ داده،‌ هم اكنون صدها پرنده مهاجر و آبزي در معرض خطر سرما و گرسنگي قرار گرفتند و تعداد زيادي از پرندگان مهاجر اين درياچه را ترك كرده‌اند.

درياچه شورابيل كه به مساحت 120 هكتار در دو كيلومتري جنوب شهر اردبيل واقع شده است، درزمره يكي از 9 درياچه آب شور ايران به شمار مي رفت كه جانداران آبزي موجود در آن بر خلاف ديگر محيط هاي آبي تنها به آرتميا محدود مي شد كه از ارزش بالايي در جهان برخوردار است . از سوي ديگر زمين شناسان معتقدند اگر قدمت درياچه اروميه به دوران دوم زمين شناسي باز ميگردد زمان تشكيل اين درياچه كه داخل يك چاله وسيع و روي يك بستر نمكي تشكيل شده حتي به قبل از اين دوران بر مي گردد. با اين حال درياچه اي كه در طول تاريخ تكامل زمين شناختي هرگز يخبندان و انجماد را به خود نديده بود به بركت مداخلات غير كارشناسي سازمان جهاد كشاورزي استان و اصرار مسئولان استانداري وقت براي تبديل اين درياچه به استخر پروش ماهي، امروز براي نخستين بار يخ بست .هر چند 7 سال قبل از این ماجرا، همين هشدارها توسط كارشناسان دلسوخته محيط زيست به مسئولان وقت استان داده شد اما ازآانجا كه نقطه نظرات كارشناسي به ويژه در بخش محيط زيست هيچ وقت دراين مرز و بوم خريدار نداشته ،‌ عمليات انتقال بخشي از آب رودخانه باليخلو كه در جنوب سبلان جاري است، به درياچه‌ شورابيل آغاز شد. بگفته سالخوردگان اردبيلي ،‌ سطح آب اين درياچه تا قبل ازاين تغييرات به علت شوري آب حتي در دماي زير ‪ ۳۰درجه سانتي گراد زير صفر نيز يخ نمي‌بست اما امروز با دماي‪ ۱۰تا ‪ ۱۵درجه سانتي گراد زير صفر شورابيل كاملا يخ بسته و اهالي روي آن اسكي مي كنند.

محمد درويش ،‌ عضو هيئت علمي موسسه تحقيقات جنگل ها و مراتع و كارشناس محيط زيست در اين باره مي گويد : آن روز كه درياچه "شورابيل" را به "شيرين بيل " تبديل كردند مي بايست به فكر اين روزها مي افتاديم . به گفته او احداث كانال از رودخانه باليخلو اردبيل به سمت شورابيل ،‌باعث كم شدن غلظت نمك آب درياچه و نابودي همه آرتمياها شد ،‌چون آرتميا در آب شور زندگي مي كند . از سوي ديگر لجن هاي اطراف درياچه كه همچون درياچه اروميه قابليت درماني داشت از بين رفت . مهندس باقرزاده كريمي ،‌ كارشناس ارشد دفتر تالاب هاي سازمان محيط زيست نيز در اين باره مي گويد: انتقال آب شيرين رودخانه باليخلو به شورابيل نه تنها اين رودخانه را به نابودي كشاند بلكه شورابيل را هم نابود كرد . با نابودي آرتميا ،‌پرندگان منابع غذايي خود را از دست دادند . از سوي دگير شيلات براي پرورش ماهي قزل آلاي رنگين كمان اقدام به ورود اين گونه غير بومي به شورابيل كرد كه ديگر گونه ها را هم از بين برد .

همچنين با تبديل اين درياچه به آب شيرين يك نوع پشه كه خاص اكوسيستم هاي آب شيرين است به نام پشه "كولكس" در اينجا ساكن شد تا امروز پشه در اردبيل طغيان كند و بعد دوباره براي از بين بردن لارو اين پشه ها در آب يك نوع ماهي ديگر وارد درياچه كردند كه نتيجه هم نداشت و اين مداخلات غير كارشناسي اكوسيستم درياچه را نابود كرد. به گفته او ،‌غلظت نمك در آب درياچه قبلا 150 گرم در ليتر بود كه امروز به كمتر از نصف كاهش يافته و همين باعث يخ بستن آب درياچه شده است. همچنين در هر ثانيه 2 متر مكعب آب شيرين وارد درياچه مي شود كه وسعت درياچه را افزايش داده و سواحل لجني و نمكي را ازبين برده است. كريمي مي گويد:"رودخانه "باليخلو " در لغت يعني پر از ماهي ،‌ و واقعا اينجا مملو از ماهي بود اما حفر كانال انتقال آب از اينجا به سمت درياچه باعث نابود شدن كريدور مهاجرتي اين ماهي ها در زمان تخم ريزي و نابودي اين ماهيان شد و اصلا معلوم نشد كه حالا چه اصراري به پروش ماهي در درياچه شورابيل بود ؟ آيا نمي شد در همين رودخانه آب شيرين ماهي هايشان را پرورش مي دادند كه امروز شاهد نابودي دو اكوسيستم آبي نباشيم . " حال تراژدي مرگبار يخ بستن درياچه شورابيل را در ذهن خود مجسم كنيد . پرندگان آبزي بر روي لايه اي از يخ فرود مي آيند سپس كف پاهاي پرنده روي يخ مي چسبد و نمي تواند تكان بخورد . اين لحظات رنج آور اينقدر ادامه مي يابد تا پرنده نهايتا با پيكري منجد روي يخ ها بدون حركت از پا افتاده و جان مي دهد .

برگرفته ار:angling.ir